عقد موقت، نوعی از عقد ازدواج است که در آن زوجین به توافق می‌رسند که برای مدت زمان معینی با یکدیگر ازدواج کنند. این عقد به صورت رسمی و با رعایت شرایط و آداب معین، انجام می‌شود و بر اساس آن، حقوق و وظایفی برای هر دو طرف تعیین می‌شود.
در اسلام، خواستگاری در عده عقد موقت موضوعی است که برخی از علمای دین با آن مخالفت دارند و به آن اجازه نمی‌دهند، در حالی که برخی دیگر اجازه می‌دهند؛ بنابراین رویکردهای متفاوتی درباره این موضوع وجود دارد و هرکدام از علمای دین بر اساس تفسیر و استناد به منابع دینی خود، نظرشان را اعلام می‌کنند.
آنچه که اهمیت دارد، این است که در صورتی که خواستگاری در عده عقد موقت مورد قبول نیز قرار گیرد، باید حتما با رعایت شرایط معینی صورت گیرد. این شروط شامل مواردی مانند رضایت زوجه، عدم وجود مانع شرعی برای انجام عقد، عدم تضییع حقوق زن و غیره است. در ادامه مقاله به بررسی دقیق این موضوع و نظر علمای شیعه درباره آن می‌پردازیم.
حکم خواستگاری از زن در ایام عده
عقد نکاح یا عقد ازدواج دو نوع دائم و موقت را شامل می‌شوند. عقد دائم، عقدی است که بین زن و مرد برای مدت نامحدود صورت می‌گیرد و تنها با فسخ قانونی نکاح، قابل انحلال است. در این نوع ازدواج، زوجین تمامی حقوق و وظایف یک زوج دائمی را دارند.
اما عقد موقت یا صیغه، محدود به زمان مشخص و معینی است که در قرارداد نکاح تعیین می‌شود. در این نوع ازدواج، زن و مرد به صورت موقت و با شرایط خاصی ازدواج می‌کنند و پس از انقضای زمان معین، نکاح به طور خودکار فسخ می‌شود. این نوع ازدواج معمولا در برخی فرهنگ‌ها و مذاهب به عنوان یک راه حل موقت برای برخورد با مسائلی مانند نیازهای جنسی و اجتماعی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در هر کدام از این عقد و ازدواج‌ها، توجه به عده زن ضروری است.
در اسلام، حکم خواستگاری از زن در ایام عده پس از طلاق یا وفات همسر، مورد بحث و تفسیر است. این موضوع در فقه اسلامی با نظرات متفاوتی روبرو است و علمای دین بر اساس تفسیر و استناد به منابع دینی، نظرات متفاوتی دارند.
بعضی از علما معتقدند که خواستگاری زن در ایام عده، تنها در صورتی که از قبل قرار باشد و به طور رسمی و قانونی صورت بگیرد، جایز است. به عبارت دیگر، زن در ایام عده می‌تواند با رضایت خود و با رعایت شرایط معین، خواستگار جدیدی را بپذیرد.
اما دیدگاه دیگری وجود دارد که معتقدند خواستگاری زن در ایام عده، مستلزم انتظار اتمام عده و پایان آن است و قبل از این تاریخ، خواستگاری نمی‌تواند صورت بگیرد. طبق این دیدگاه، زن در ایام عده نباید به خواستگاری هیچ فردی پاسخ مثبت دهد.
خواستگاری در عده عقد موقت سیستانی
با توجه به نظرات آیت الله سیستانی در مورد عده موقت و با استناد به منابع شرعی، خواستگاری از زنی که در عده رجعی است (یعنی زن در دوران عدّه پس از طلاق)، با تصریح یا با کنایه، حرام است. دلیل آن این است که زنی که در عده رجعی قرار دارد، هنوز در حکم همسر به حساب می‌آید. اما اگر زن در عده بائن (یعنی دوران عدّه آشکار پس از طلاق) باشد، خواستگاری با تصریح جایز نیست، اما به طور تعریض و با اشاره می‌توان این موضوع را بیان کرد.
بنابراین، اگر زنی در عده رجعی باشد، خواستگاری از او با تصریح یا کنایه حرام است و مرد باید منتظر اتمام عده باشد تا بتواند اقدام به خواستگاری و ازدواج نماید.
خواستگاری در عده عقد موقت خامنه ای
در ازدواج موقت، عقدی بین زن و مرد برای مدت زمان مشخص و معین صورت می‌گیرد. عده در این نوع ازدواج، به معنای دوره‌ای است که زن بعد از انحلال نکاح (به هر دلیلی) موظف است تا مدت مشخصی از ازدواج مجدد خودداری کند.
مدت عده در ازدواج موقت بستگی به شرایط مختلفی دارد. این شرایط شامل مواردی مانند فسخ نکاح، انقضای مدت و بذل مدت، دو طهر، فوت شوهر، بارداری زن و پایان وضع حمل است. به طور کلی، مدت استراحت بین ازدواج‌های موقت در صورتی که نکاح به طور مناسب فسخ شود و هیچ یک از شرایط قبلی برقرار نباشد، به طور معمول 4 ماه و 10 روز (معادل 130 روز) است. اما در صورت وجود شرایط خاص مانند بارداری، مدت عده تا پایان وضع حمل زن ممتد خواهد شد.
بر اساس حکم و نظر رهبر انقلاب اسلامی، خواستگاری از زن در زمان عده موقت جایز نیست و باید پس از پایان مدت عده انجام شود، اما حضور زن در مراسم خواستگاری منعی ندارد. در هر صورت بهتر است همواره به جزئیات و احکام مختلف مربوط به مراجع تقلید خود توجه داشته باشید و بر اساس آن اقدام نمایید.